Sunday, 17 March 2013

SE MAK DIHAN KOMUNISTA KA MARXISTA IDA ANTI-RELIGIAUN KA LA FIAR MAROMAK?


Realidade hatudu katak ema barak nebe comunga doutrina komunista  mos iha religiaun ida nee mak resposta ba perguntas nebe iha. Maibe Marxismo mak filosofia materialis nebe koalia liu ba buat hotu no lalaok moris nian iha mundo hanesan hateten nanis ona katak: laiha tan mundo seluk hanesan ho mundo ida nee, laiha lalehan, la iha Infernu, la iha Maromak laiha Diabu. Tamba Maromak mak ita nia hahalok no mos diabu mak ita nia hahalok, ida nee mak filosofia ida nebe ami hakarak hateten lolos no ami la subar.

Ema barak dihan iha ema representa CRISTO iha mundo, hakarak hateten katak laiha ema ida mak representa CRISTO iha mundo. CRISTO nebe los  iha mundo mak ema sira nebee luta no fo’o ba mate tamba hakarak liberta ema kiak no kbiit laek no luta ba oprimido sira. Ida nee mak bolu CRISTO lolos nian.
Maibe tuir politiku ema komunista  ka Marxista nian mak luta ba programa politico “Liberdade hosi religiaun no Liberdade atu hili ka tama religiaun ida” no mos “Separasaun ukun iha Estado no Religiaun”. Povo tenki  iha liberdade rasik atu hili no komunga doutrina religiaun ida nebe deit tuir sira nia hakarak rasik no iha liberdade tomak atu lakoi tama ka hili religiaun ida ka sai ema Ateio ida.

Tuir Lenin hateten iha nia artigo ida nia hakerek kona ba “Socialismo ho Religiaun” iha ano 1905
katak; “Ita husu para atu bele compreende katak fiar ba religiaun ne’e hanesan buat particular ema ida nian…. Tuir lolos ne’e religiao labele sai hanesan  preokupasaun ba estado, sociadade religiosos sira tuir lolos precisa iha relasaun ho autoridade iha govenante nian. Kada ema ida hatene lolos ona nia liberdade absolutamente hodi decide religiaun saida mak nia fiar ka hakarak tama ka lakoi tama religiaun ida , sai ema Ateu. Nune mos hodi tau ka hakerek iha documentos official ruma la meresi ema ida sei labele bandu”

Estado hanesan orgaun nasaun nian tomak  labele kahor ho religiaun, religiaun tenki  problema particular ema ida-idak nian, tamba fiar ka la fiar nee fila ba ema ida-idak nia aan no nia hahalok. Ida ne mak  sai hanesan diario luta nian ba  ema  Komunista ka Marxista.  Tamba atu hetan moris diak iha mundo  ema  Komunista ka Marxista luta ho program ba moris iha rai nian.

Questaun atu iha rai naben ka mundo ne remata ona nee fila ba ema ida-idak nia fiar, tamba ema Komunista ka Marxista   luta ba harii lalehan iha mundo nee:   justice social ida nebe los iha mundo nia leten, iha nebee sei  laiha  opresaun ba ema kiak no kbiit laek sira, sei  laiha tan buat ida atu taka fali dalan ba ema kiak ho riku atu moris hanesan. Ba  Lalehan iha Mundo rohan laek laos luta nebee mak  ema Komunista ka Marxista nian. Luta ida ba Lalehan iha mundo seluk nee ami intrega ba ema ida-idak nian aan rasik. Ema Komunista ka Marxista respeito tebes direito fundamental  ema  ho religiaun sa  deit atu fiar ka la fiar.

Maibe ema Komunista ka Marxista mos tau diferensa entre religiaun ema riku nian no religiaun ema kiak nian. Ba ema Kapitalista ka Ema Riku sira,  gosta usa religiaun hodi halakon tiha entre kiak no kbiit laek ho ema riku sira.  Ema Komunista ka Marxista contra  ema riku nian hahalok nebee hatudu momos, hodi  religiaun ho hanehan ema kiak no kbiit laek sira ida nee mak ita bolu ho lian seluk dihan “MUNAFIK” 

Ba ida nee, ba  ema Komunista ka Marxista  compriende  katak tamba sa mak ema  kiak no kbiit laek tama ka hili religiaun ida no bele fo forca hodi ema kiak nee bele hasoru terus no susar nebe  iha tempo moris nian. Tamba laiha dalan seluk ba ema kiak atu koalia ba se laos dalan ida nee.  Ema  Komunista ka Marxista luta ba halakon diferensas entre clases no halakon  terus no susar sira nee hotu  iha mundo liu hosi dalan ida nebee los hodi harii sosiadade ida nebee halo ema hotu moris hanesan. Sei laiha tan riku ho kiak  SOCIADADE ida nee mak bolu SOCIADADE SOCIALISTA.

Maluk sira luta ba Clases ne programa politico nebe ema Komunista ka Marxista sira nia fiar. So ho luta  ida nee mak  bele halo ema moris hanesan  iha mundo, bele halibur malu hamutuk, moris iha solidaridade nia laran sei la hare ba ema servisu nain, ema nia kor, mai hosi rai nebe no religiaun saida deit-hamutuk hodi hasoru KAPITALISTA sira nebe lori osan halo ema sai beik no kiak nafatin iha mundo rohan laek. Atu nune bele harii Lalehan iha mundo ida nee hodi lalika hein tan too mundo rohan laek.

Maibe dala barak  ita rona iha ita nia sociadade nian laran, iha ema Conservatista barak  ke sei koalia lia bosok hodi halo beik povo katak ema komunista ka Marxista ida anti Religiaun ka la fiar Maromak ka anti igreja. Hahalok Conservatista sira hanesan ne’e mak sempre lori Religiaun ho Maromak sempre halo tauk ema katak sei  wainhira mate sei ba inferno. Se mak hare ona katak ema ida mate ba lalehan ka inferno?

Sosialismo ne’e Anti Religiaun?

Lae !!!.   

Sosialismo la anti Religiaun. Religiaun ne’e buat particular ema ida-idak nian, ema hotu-hotu iha liberdade atu decide hodi hili nia fiar, nune mos libre atu fiar ka la fiar.  Desde ema ida sei ki’ik iha escola hanorin ona kona ba “Religiaun” ne’e relasaun ida nebe personal liu entre  ema individu ho nia  Maromak, tan ne’e, la iha ema ida mak manda ema seluk ka kontrola ema ida nia relasaun fiar nian.

Buat ida nebe ita hotu lakoi maka; iha ser umanu ida sai fali atan ba ema seluk ka atan ba religiaun. Ser umanu la bele haluha katak nia moris iha rai no labele haluha resolve problema social, problema moris nian nebe nia rasik hasoru iha nia moris loron-loron hamutuk iha sosiadade ida labele hanoin deit katak  hau tenki duni tuir dalan ba lalehan nian. Saida mak akontece halo nia haluha a’an, sai tiha ema ida pasivo, haluha tiha problema social nebe nia hasoru, tamba ne’e mak sosiadade ne’e sempre hetan esplorasaun hosi ema nebe mak kaer ukun  liu hosi politiku no ekonomia. 

Karlos  Marx  hateten hanesan ne’e; Religiaun opium ida ba Sosiadade tomak.  Marx mos hateten katak Religiaun mos fatin ida ba ema sira nebe fraku kbi’it laek ka oprimido sira hodi hasae sira nia suspirasaun.   Iha ne’e mak buat hotu-hotu existi. Religiaun sai hanesan fatin halo kontenti a’an ba ema sira nebe mak ema seluk oprimi hela sira liu hosi sistema politika ida, religiaun sai fali hanesan fatin  nebe ema hotu-hotu halai ba keixa buat hotu-hotu kona ba sira nia moris a’at ka kiak nebe mai hosi seluk nebe kaer ukun lalos halo ema mak kiak, kiak ba bebeik ema nebe riku, riku ba bebeik katak liu hosi sistema politiku no ekonomi ida.  Maibe, opium ne’e mos ameasa tebes  wainhira ema haluha problema lolos ona katak sosiadade ida ne’e moris iha situasaun ida nebe oprimido tebes iha sistema politiku no ekonomia ida nebe sempre tau kestaun  lalehan-inferno.

Iha kazu hira nebe mak iha, sosiadade la’os deit hanoin deit tama lalehan ka inferno, maibe, halo mos sosiadade fanatismo ba religiaun. Fanatismo ida ne’e mos  ka ema seluk nia fiar ba religiaun seluk, halo sosiadede moris ho nakonu ho odio no vingansa. Fanatismo ne’e hatudu iha aktu hahalok nebe konkretu.  Lalaok ida ne’e fo’o vantagen ba authoridade politiku no ekonomia  sira hodi esplora forsa sosial nebe iha hodi hetan votos hodi defende status quo liu subsidio nebe mak bele hametin liu tan poder politiku ema konservatista sira kolaborador ukun nain sira husik hela kazu sosial ne’e hodi sai hanesan meus ida hodi aktua hasoru konflitus sosial sira ne’e. Fanatismo sira hanesan halo sosiadade haluha ona problema sosial nebe nakonu iha sosiadade nia vida moris  loron-loron, halo sosiadade moris iha situasaun ida nebe la domin ba malu no fahe malu tuir religiaun idak-idak nian. Lalaok ne’e halo sosiadade do’ok husi hanoin sira nebe atu hakat ba oin hodi hadia sosial sira sosiadade rasik hasoru iha sira nia moris tomak. No a’at liu tan haluha atu luta hodi sobu sistema oprimidos nebe iha mai hosi ema konservatista sira nebe mak kaer ukun.

Tan ne’e, sosiadade tenki fanu sosiadade sira hader no loke matan hateke ba oin katak iha konstrusan estado de direito demokratiku ida ne’e ema hotu iha direito hanesan tuir konstituisan RDTL hateten katak; ema hotu libre hodi hili ka tama religiaun, maibe ema hotu mos tenki luta ba nia moris diak no moris hanesan iha Rai ida ne’e no sosiadade tenki hamutuk hahalok konservatista nebe hakarak usa deit ema seluk.

Dala barak ita rona mos katak Sosialismo ne’e iha Moral ka Lae?

Klaru que iha.   
  
Resposta ida ne’e, mak responde katak; Religiaun mak hanesan fontes prioridade ba moralidade, hanesan instrument ba hadia hahlok diak no lia los iha sosiadade ida nia laran. Atu saida deit mak diak, lialos no sala sei determina no iha komparasaun ho saida deit tuir religiaun hateten, hanesan saida mak lideransa religiaun sira hateten tuir saida mak hakerek iha biblia religiaun ida-idak ninian. 

Maibe, Moralitas Religiaun mos dala ruma la sai lolos ka universal ba vida moris ema/umanu nian tamba religiaun ida-idak iha nia moralitas rasik, maske to’o iha nia rohan sempre iha pontos ida diferensa entre religiaun ida fali ho ida seluk. Dala ruma mos laiha ema ida mak bele hateten katak lalaok religiaun A ho moral hanesan  justo no diak liu moral religiaun B nian.

Sa mais, iha vida moris ida  agora ne’e, dala barak mak ita hasoru katak authoridade politiku barak mak usa Religiaun hanesan instrumentu atu bele atinji poder politiku no hameta saida mak ema bolu luta  ba klase  sosial nebe oprimidos nian. Halo ema hanoin hela deit mehi diak ka moris diak hafoin ita ema mate ba lalehan nian. Ema nebe kontra  prinsipio politiku ideologiku nebe ema sira ne’e fiar hanesan ideologia partido politiku ida nian authoridade ukun nain sira ka ukun sira ne’e konsidera hahalok ida nebe laiha moral, ka ho liafuan propaganda seluk dihan la tuir ona doutrina religiaun nian no konsidera la tuir doutrina religiaun nian nebe hanorin ema tenki pasiencia, simu deit distino ida ne’e, katak; desafios ka difikuldade  nebe iha hanesan maromak mak hakarak koko ita.  

Iha kondisaun ida ne’e, ita hare katak Moral no sasukat ba hahalok diak no lialos ne’e determina tiha hosi ema ukun nain sira, organizasaun politiku saida deit mak kona iha ukun sira nia laran sai hanesan ameasa bo’ot no la iha moral. (Le istoria bosok konyesido ho G/30/S/PKI 1965 hosi Regime Orde Baru Indonesia iha Tempo Jenderal Soeharto)  Tan ne’e, mak standar moral nebe “Bulak” hanesan la bele husik lao nafatin iha vida moris umanu nian, se ema hotu hakarak kore a’an husi “ lingkaran setan penindasan dan ekspolitasi”.  
Tamba sa? Tamba ne’e mak ema sira komunga doutrina  Sosialismo-Komunismo ne’e hatur sira nian “Standar Moral” la’os ba Religiaun maibe ba duni iha  Umanidade/kemanusian ne’e rasik. La iha ona moral wainhira ema ida hadau ema seluk nia direito atu ba hetan moris diak. La iha ona moral ema lubung oan ida explora ema barak nia kosar ben hodi moris diak, oprimi ema seluk nia hanoin diak, duni ema sai husi hela fatin sem hadia kondisaun ida ka fatin nebe sira buka moris ka hasai ema seluk nia vida. La iha moral se ema ida halo diskriminasaun  ba ema seluk tuir ema ida-idak nian moris, atu ema ne’e Maskulinu ka Femininu no Religiaun. La iha Moral se ema ida fo’o servisu halo labarik sira sai trabalhador ka servisu nain iha idade minoridade. Nune mos la iha moral wainhira husi ema servisu ho salario nebe la sufiecenti ba sustenta ema nia vida moris loron-loron para atu atinji profit nebe a’as ka hetan lukru nebe barak. La  iha moral liu tan wainhira hatur “Profit” iha umanidade nian leten no seluk-seluk tan/excetra.

Ida ne’e mak exemplo Moralitas iha Sosialismo nia laran. Ema Marxista,Sosiakista-Komunista sira iha Moralitas nebe do’ok tebes, no la hanesan ho ema Konservatista no Kapitalista husi “standar moral”.
Ema kapitalista sira usa “standar ganda”. Sira usa “standar moral” religiaun-wainhira sira halo komparasaun hahalok umanu enjeral, tamba ne’e mak hahalok neba kontra authoridade ho hanoin atu halo mudansa iha vida moris nebe difikulta ema barak nia moris nebe kiak no kbi’it laek ne’e, ema kapitalista sira dihan ne’e sala no la diak i la iha moral.

Maibe, dala ruma mos, ema kapitalista  mos usa “standar moral” seluk fali wainhira lalaok sira la iha moral komesa ema koalia barak ona iha media jornal sira hanesan KKN ka abosu de poder ka esplorasaun, oprimi ema seluk no hahalok seluk nebe mak sira halo hasoru trabalhadores sira no komunidade nebe mak kbi’it laek ka kiak sira. Atu defende deit hahalok sira nebe laiha moral ne’e, kapitalista sira usa meus hanesan “merampok dan dirampok”  ka “kustume” katak “natureza” ida “nebe forte mak manan”  no razasaun oin-oin atu bele manan.

Maibe, ema Sosialista-Komunista sira responde;  “Nusa la diak liu se wainhira ema hotu-hotu moris hanesan? Desenvolvi vida moris ida ne’e halo ema hotu-hotu iha oportunidade ba no bele moris hanesan. Desenvolvimento lao ba ema hotu laos ba ema lubung oan ida mak haburas no hariku sira nia a’an, maibe ba ema hotu nia diak no ema hotu nia preciza ba moris naruk. Hanesan hateten ona iha Manisfesto Komunista nian katak; “Mengambil dari tiap orang sesuai kemampuannya dan memberikan kepada setiap orang sesuai keperluannya?”  Nusa la diak liu la preciza tan ona iha tan “merampok dan dirampok”? Nusa mak la diak liu Mundu ne’e “abdikan”  laos ba “Profit” maibe ba Umanidade??***

7 comments:

  1. Avante esquerda é a Luta continua

    ReplyDelete
  2. SlN REALIDADE VIDA UMANA AFASTA KA KONTRA DUNI UMANlSMO NE KAUZA UNIVERSAL NE'EBE MUNDU LA KONSEGE REZOLVE.
    TAMBA IBDIVIDU IDA lDAK lNTERNALUZA lNPORTANSIA HOSI UMANISMO NE RASIK KATAK SAIDA MAK UMANIMO? LA INTRODUS IHA PRATIKA KATAK "HAU MAK NIA NO NIA MAK HAU", (NE MAK TERENA NO ETERNA) MAS NA INDIVIDU lDA IDAK PRIORITIZA A'AN HAU HAN ULUK LAI TAMBA HAU HAMLAHA, NO INDIVIDU IDA NUNKA HUSU BA INDIDIVIDU SELUK O HAMLAHA?
    SE NIA SE INDIVIDU IDA HUSU O HMLAHA ENTAUN NIA MOS SENTI IHA PERIGU MATE NIAN TAMBA INDUVIDU lDA LAKOHI MATE MESAK NO LA KIHI MATE HAMUTUK HO INDIVIDU SELUK.

    ReplyDelete